วิเคราะห์ละครไทย “ไทรโศก”

ละคร ไทรโศก ของช่อง 3 จบไปแล้ว  ครูได้นำตัวอย่างการวิเคราะห์ละครซึ่งได้เขียนลงในสหวิชาดอทคอมมาให้ศึกษา และขอให้ทำกิจกรรมเสริมการอ่านส่งครูด้วยนะคะ

ที่มาของภาพ  http://series-8.blogspot.com/2010/07/saisoke-12.html          ประเด็นข่าว กระทรวงวัฒนธรรม สั่งสอบละครดัง”ไทรโศก” หลังเด็ก 6 ขวบ ผูกคอตายเลียนเเบบ จี้หน่วยงานเกี่ยวข้องตรวจสอบฉากไม่เหมาะสม ก่อนนำออกอากาศ
         จากประเด็นข่าว  ทำให้เกิดความรู้สึกเศร้าสลดใจกับการผูกคอตายของนักเรียนหญิงวัย 6 ขวบ ที่แสดงท่าการผูกคอตายให้น้องชายฝาแฝดดูโดยเลียนแบบเย็น ซึ่งแสดงโดย กมลชนก โกมลธิติ  ในละครเรื่องไทรโศกซึ่งออกอากาศทางทีวีช่อง 3 และอวสานไปแล้วเมื่อวันที่ 8 กรกฎาคม 2553

วิเคราะห์เนื้อหาของละครไทรโศก

 

ที่มาของภาพ http://www.posttoday.com               

       ผู้เขียนได้ติดตามดูละครไทรโศกมาตลอดแต่ไม่ได้อ่านเล่มที่ผู้เขียนชื่อจำลักษณ์เป็นผู้แต่ง จากการแสดงของตัวละครไม่ว่าจะเป็นคุณหญิงธีระรัตน์ซึ่งแสดงโดย ดวงตา ตุงคะมณี  ผู้เปิดปมของเรื่องนั่นคือความเจ็บแค้นที่ผิดหวังจากคนรักซึ่งเป็นพ่อของเย็นถอนหมั้นไปแต่งงานใหม่จนมีลูกคือเย็น  คุณหญิงธีระรัตน์แต่งงานกับเจ้าคุณธีระรัตน์ซึ่งเป็นเพื่อนกับพ่อของเย็น  ต่อมาพ่อของานเย็นนำลูกสาวมาฝากเจ้าคุณธีระรัตน์เลี้ยงพร้อมทั้งฝากที่ดินไว้ให้เป็นมรดกของเย็น แต่เจ้าคุณและคุณหญิงโกงเอาสมบัติของบานเย็นและเลี้ยงดูเหมือนเด็กรับใช้คนหนึ่ง  ต่อมาเจ้าคุณสำนึกผิดจึงทำพินัยกรรมให้ลูกชายชื่อกิตติแต่งงานกับเย็นและเย็นต้องมีลูกจึงจะได้สมบัติ แต่คุณหญิงวางแผนให้เจ้าใบ้มานอนกับเย็นเพราะเย็นเป็นโรคเรื้อนและใส่ความว่าเย็นมีชู้จึงให้เย็นออกไปอยู่กับเจ้าใบ้จนคลอดลูก  คุณหญิงก็ไปพรากลูกของเย็นมาเลี้ยงเพื่อที่จะได้ครองสมบัติ ส่วนกิตติก็มีภรรยาชื่ออุษาซึ่งอุษาตั้งท้องกับสมีเก่ชื่อทนต์มาก่อนและคลอดลูกเป็นชายชื่อ อ๊อต เป็นที่รักของคุณหญิง  ส่วนลูกของเย็นชื่ออู๊ด เรียนจบวิศวะและกลับมาเป็นนายช่างใหญ่ที่ไทรโศก

ที่มาของภาพ http://www.posttoday.com

          เจ้าใบ้และเย็นได้เลี่ยงดูเด็กกำพร้าที่ถูกนำมาทิ้งไว้ที่ต้นไทรคนหนึ่งชื่อไทรงาม จนเรียนจบแพทย์กลับมาเป็นหมอที่ไทรโศกและรักกับอู๊ดแต่ถูกอ๊อดและอุษาขัดขวางและกลั่นแกล้งจนหมอไทรงามยอมแต่งงานกับอ๊อตเพราะอุษาขู่เย็นว่าถ้าไม่ยอมให้หมอไทรงามแต่งงานกับอู้ดจะเปิดเผยความจริงให้อู๊ดรู้ว่าเย็นเป็นแม่  แต่เจ้าคุณยงยศฤงคารซึ่งเป็นคุณปู่ของหมอไทรงามมาเปิดเผยความจริงว่าหมอไทรงามคือหลาน  งานแต่งงานจึงยกเลิกไป ทำให้อ๊อตเจ็บใจมาก             ทนต์ออกจากคุกและแอบกลับมาเป็นชู้กับอุษาจนกิตติจับได้ ทั้งสองคนจึงจับกิตติกรอกยาพิษจนเป็นอัมพาต พูดไม่ได้ ต่อมาเมื่ออุษารู้ว่าคุณหญิงธีระรัตน์รู้ความจริงว่าอุษาวางยาพิษกิตติจนเสียชีวิต จึงวางแผนกรอกยาพิษคุณหญิงอีกคนคุณหญิงจึงพูดไม่ได้  อุษา   ทนต์  อ๊อต  และเสี่ยโอ วางแผนปล้นบ้านคุณหญิงธีระรัตน์และเจ้าคุณยงยศศฤงคาร เพราะทนต์เข้าใจผิดว่าเจ้าคุณยงยศศฤงคารทำให้พ่อตายและตระกูลล้มละลาย จึงจะปล้นล้างแค้น   ทนต์จะแก้แค้นโดยการข่มขืนดุจดาวหลานสาวเจ้าคุณ  เจ้าคุณจึงบอกความจริงให้ทนต์รู้ว่าทนต์เป็นพ่อของดุจดาวกับลูกสะใภ้ซึ่งเป็นภรรยาของฉัตรพงษ์แต่ฉัตรพงษ์ไม่เคยข้องเกี่ยวด้วยและได้พาแม่ของเย็นหนีไปด้วยกัน      ในวันที่พวกของอุษาบุกปล้นบ้านคุณหญิงธีระรัตน์หายจากอัมพาต อุษาบังคับให้คุณหญิงพิมพ์ลายมือยกสมบัติทั้งหมดให้อ๊อด  คุณหญิงไม่ยอม โจรขึ้นมาปล้นและเผาบ้าน  อู๊ดวิ่งมาช่วยคุณหญิงไว้ทัน แต่อุษาถูกไฟครอกตาย

ที่มาของภาพ http://www.posttoday.com               ตอนจบของเรื่องคุณหญิงบอกความจริงแก่อู๊ดว่าเป็นลูกของเย็น  เย็นกลัวลูกรังเกียจว่าเป็นโรคเรื้อน แต่อู๊ด เป็นคนดี มีความกตัญญูต่อพ่อแม่จึงไม่รังเกียจและเรียกเจ้าใบ้กับเย็นเป็นพ่อและแม่  หมอไทรงามเข้าใจกันกับอู๊ด  ส่วนอ๊อดเมื่อรู้ว่าพินัยกรรมทั้งหมดคุณหญิงยกให้กับเย็นและอู๊ดจึงโกรธและจะยิงอู๊ดแต่เจ้าใบ้มาขวางไว้และเสียชีวิตแทนอู้ด  ส่วนอ๊อตหลังจากทำลูกสาวเสี่ยโอท้องก็บังคับเอาสมบัติจากลูกสาวเสียและจะหนีความผิด แต่เสียขวางไว้เกิดการต่อสู้จนเสี่ยเสียชีวิต  อ๊อตเห็นภาพหลอนของคุณหญิงธีระรัตน์มาตามหลอกหลอนตลอดเวลาจนวิ่งไปชนกิ่งไม้เสียบตาย    กลุ่มสาระการเรียนรู้   ภาษาไทย 

วิเคราะห์เจาะเรื่องต่อเนื่องอภิปราย

    

  

  ตอนใดของละครที่ทำให้เด็ก 6 ขวบแขวนคอตายเลียนแบบ

          น่าจะเป็นตอนที่เย็นเกิดความคับข้องใจจากการบีบบังคับของอุษาให้หมอไทรงามแต่งงานกับอ๊อตซึ่งเย็นรู้ว่าหมอไทรงามรักใคร่ชอบพอกับอู๊ดลูกชายของตนแต่ถ้าไม่ยอมอุษาจะเปิดเผยความจริงให้อู๊ดรู้ว่าเย็นเป็นแม่  ด้วยความรักลูกกลัวว่าลูกจะรังเกียจว่ามีแม่เป็นโรคเรื้อน  มีพ่อเป็นใบ้ จึงทำให้เย็นตัดสินใจจะแขวนคอตายแต่เจ้าใบ้มาช่วยไว้ทัน

          อย่างไรก็ตามจากการติดตามชมละครไทรโศกมาทุกตอนจากดูละครย้อนหลังทำให้ทราบว่าละครไทรโศกให้ข้อคิดหลายแง่มุมโดยเฉพาะข้อคิดจากพฤติกรรมของตัวละครต่างๆ ดังนี

  

 

ที่มาของภาพ http://www.posttoday.com1. คุณหญิงธีระรัตน์  ผู้ซึ่งเก็บความเจ็บช้ำจากความรักจากพ่อของเย็นและนำมาแก้แค้นในรุ่นลูกและรุ่นหลาน  ผลสุดท้ายก็พ่ายแพ้แก่ความดี  ความกตัญญู  รู้คุณของเย็นและอู๊ด จนยอมเลิกความอาฆาตพยาบาท ยอมเปิดเผยความจริงและยกสมบัติคืนให้เย็นและลูกในตอนจบของเรื่อง

ที่มาของภาพ http://www.posttoday.com.

   2. เย็น ผู้มีความกตัญญูต่อผู้มีพระคุณคือเจ้าคุณธีระรัตน์ที่เลี่ยงดูมาแต่เล็กและกตัญญูต่อคุณหญิงแม้จะถูกกลั่นแกล้งแต่มีความอดทนสูง และรักลูก แต่บางตอนเย็นไม่ใช้เหตุผลไตร่ตรองให้รอบคอบ คิดฆ่าตัวตายหลายครั้งซึ่งเจ้าใบ้ก็เป็นผู้ช่วยเหลือทุกครั้ง  ถ้าในความเป็นจริงที่ไม่ใช่ละครก็คงไม่มีใครมาช่วยและต้องตายจริงๆ ความตายไม่ได้ทำให้ปัญหาหมดไป หากเกิดปัญหาเช่นนี้ควรจะได้มีการปรึกษากับผู้อื่นเพื่อจะหาแนวทางแก้ไขต่อไป ที่มาของภาพ http://www.posttoday.com 

    3. เจ้าใบ้  ตัวละครที่สงบเสงี่ยมเจียมตัว น่าสงสาร แอบหลงรักเย็น รักอย่างเสมอต้นเสมอปลายคอยติดตามช่วยเหลือยามเมื่อเห็นเย็นมีความทุกข์  คอยช่วยชีวิตเย็นให้รอดพ้นจากความตายทุกครั้ง เป็นผู้ให้มากกว่าเป็นผู้รับ  ในตอนท้ายของเรื่อง ยอมเสียสละชีวิตเพื่อปกป้องชีวิตลูกเป็นความรักแท้ที่มีต่อลูกและเมีย 

ที่มาของภาพ http://www.posttoday.com 

 4. อุษา ตัวละครที่แทบจะหาส่วนดีไม่ได้เลย เป็นตัวร้ายที่แสดงได้ร้ายกาจมาก  ไม่มีคุณธรรม  ขาดความเมตตา ความโลภในทรัพย์สมบัติทำให้อุษาทำในสิ่งที่สังคมไม่อาจให้อภัยได้  การวางยาพิษสามี  เป็นชู้กับสามีเก่า  โกหกหลอกลวงในการตั้งครรภ์เพื่อต้องการสมบัติของสามี รักลูกในทางที่ผิดจนเสียคน  เวรกรรมที่ทำไว้กับสามี และคุณหญิง ทำให้ได้รับผลกรรมคือถูกไฟครอกตาย ดังคำกล่าวว่า “กรรมใดใครก่อกรรมนั้นย่อมตอบสนอง” นั่นเอง 

ที่มาของภาพ http://www.posttoday.com 

5. อู๊ดและไทรงาม  เป็นตัวละครที่มีลักษณะคล้ายกันคือมีความกตัญญูเป็นเลิศ  หมอไทรงามเป็นลูกที่มีความกตัญญู  ตอนจบของเรื่องแม้จะรู้ความจริงว่า เย็นไม่ใช่แม่และเย็นเป็นโรคเรื้อน  แต่ก็ไม่ทอดทิ้งยังอยู่ดูแลแม่เย็นต่อไป  ส่วนอู๊ดมีความกตัญญูต่อคุณหญิงและอุษาที่คิดว่าเป็นแม่ เมื่อถูกขอร้องให้เสียสละหมอไทรงามให้แก่อ๊อดก็ยอมและตอนท้ายของเรื่องเมื่อรู้ว่าเย็นกับเจ้าใบ้คนต่พต้อยเป็นพ่อและแม่ที่แท้จริงก็ไม่รังเกียจ 

6. ทนต์  ตัวละครที่ผู้แต่งสร้างให้พลิกผันในตอนท้ายของเรื่อง  คือทนต์ทำผิดเพราะความเข้าใจผิดคิดว่าครอบครัวตนล่มจมเพราะเจ้าคุณยงยศศฤงคาร  จึงประพฤติตัวเป็นโจร  ตอนสุดท้ายเมื่อรู้ความจริงก็กลับตัวเป็นคนดีและยิงตัวเองตายเพราะกลัวลูกรังเกียจที่มีพ่อเป็นโจร  เป็นที่น่าสังเกตว่าการยิงตัวตายของทนต์ให้เกิดความรู้สึกที่แตกต่างจากการที่เย็นกำลังจะแขวนคอตาย  นั้นเป็นเพราะผู้แต่งได้ผูกเรื่องให้เย็นเป็นตัวละครที่น่าสงสารมาตลอดเรื่องประกอบการบทบาทการแสดงของกมลชก โกมลธิติ ที่แสดงได้อย่างสมจริงทำให้ผู้ชมเกิดความรู้สึกคล้อยตาม  แต่ความดุเดือด  ความป่าเถื่อนของทนต์ที่เคยแสดงออกไว้ก่อนหน้านี้ทำให้ไม่มีการเลียนแบบการฆ่าตัวตายตาม กลับเป็นการรับผลกรรมที่ทำไว้กับผู้อื่นไว้มากนั่นเอง 

7. เจ้าคุณยงยศศฤงคาร  เป็นผู้ที่มีความยุติธรรม  เห็นอกเห็นใจผู้อื่น  เป็นตัวละครที่แสดงเป็นผู้ใหญ่ใจดีที่น่านำไปเป็นแบบอย่าง  เป็นคนไม่เจ้าคิดเจ้าแค้น  รู้จักการให้อภัย  แม้จะรู้ว่าทนต์ร้ายกาจเพียงใดก็ให้อภัย และเป็นผู้ที่ให้ข้อคิดแก่หลานในการแสดงความกตัญญูต่อพ่อ แม้จะรู้ว่าเขาเป็นโจรก็ตาม 

           ประทับใจในตอนจบของเรื่องที่ให้เย็นเป็นผู้เล่าเรื่องของความเป็นไปของบ้านไทรโศก  เย็นได้บรรยายถึงเจ้าใบ้ผู้เป็นเพื่อนแท้ของตนผู้ซึ่งเย็นไม่เคยบอกว่ารัก แต่พฤติกรรมที่แสดงออกของเจ้าใบ้ที่มีต่อเย็นนั้นเต็มไปด้วยความรัก  ความซื่อสัตย์ ความภักดี อย่างเสมอต้นเสมอปลาย  ก่อนตายเจ้าใบ้ทำล้อคเก็ตที่มีรูปของเย็นและอู้ดฝากไว้ให้เย็นเพื่อให้รู้ผู้ที่มีความสำคัญต่อชีวิตของใบ้คือเย็นกับลูกเท่านั้น  

ที่มาของภาพ http://www.posttoday.com 

        ละครจบแล้วคนดูได้อะไร  ได้แยกแยะให้เห็นอย่างชัดเจนว่าใครดี  ใครชั่ว  ความรัก  ความจริงใจ  ความกตัญญู ของคนดีอย่าง เย็น   อู๊ด และ เจ้าใบ้ ที่แสดงออกจากสำนึกของความเป็นคนดีได้ทะลายกำแพงความอาฆาตแค้นจนหมดสิ้นไม่ว่าจะเป็นคุณหญิงธีระรัตน์  กิตติ  และทนต์ ส่วนคนชั่วผู้ที่หลงผิด ไม่คิดกลับตัว อย่างอุษา  อ๊อดและเสียโอ  ก็ได้รับผลกรรมตามสนองคือความตายอย่างทุกข์ทรมาน 

      คำถามนำความคิด

               1.ถ้านักเรียนเป็นเย็น  นักเรียนจะแก้ปัญหาด้วยการแขวนคอตายหรือไม่  นักเรียนมีวิธีการแก้ปัญหาได้อย่างไรบ้างโดยไม่ต้องฆ่าตัวตาย  จงให้เหตุผล

               2. ความดีย่อมชนะความชั่ว หรือธรรมย่อมชนะอธรรม นักเรียนเห็นด้วยกับคำกล่าวนี้หรือไม่  จงยกตัวอย่างให้เหตุผล

       กิจกรรมส่งเสริมการอ่าน

               1.นักเรียนอ่านหนังสือนวนิยายเพิ่มเติมจากห้องสมุด  1 เรื่อง  แล้วเขียนสรุปเรื่องย่อ  พร้อมทั้งวิเคราะห์ตัวละคร และสรุปข้อคิดจากเรื่องแหล่งอ้างอิง                 http://series-8.blogspot.com/2010/07/saisoke-12.html 

                 http://www.posttoday.com